Circulariteit wil zeggen dat producten na gebruik worden ingezet als grondstof voor nieuwe producten of materialen. Op deze manier werken we aan een wereld zonder afval. De wereld heeft immers maar een beperkte voorraad van grondstoffen. Als we grondstoffen slimmer gebruiken door bijvoorbeeld hergebruik raakt de voorraad minder snel uitgeput.
Nederland circulair in 2050
Om circulariteit goed door te voeren is een grote verandering nodig in de economie. In de huidige, lineaire, economie staat het produceren, gebruiken en weggooien van producten centraal. Producten zijn gemaakt om weg te gooien na de levensduur en zijn lastig of maar beperkt te hergebruiken in nieuwe grondstoffen of producten. Bij de circulaire economie staat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen centraal, samen met het herstellend vermogen van natuurlijke grondstoffen. Een product is dus goed herbruikbaar of de gebruikte grondstoffen zijn tijdens de levensduur weer opnieuw aangemaakt door de aarde.
Rol van het openbaar vervoer
In het Toekomstbeeld OV 2040 (TBOV) is als doelstelling opgenomen dat de ov-sector in 2030 de helft minder primaire grondstoffen verbruikt en dat in 2050 volledige circulariteit is bereikt. Het onderwerp circulariteit is nog volop in ontwikkeling maar de eerste, kleine stapjes worden zichtbaar om circulariteit een vaste plaats te geven in het bedrijfs- en aanbestedingsproces. Soms in de vorm van een verzoek aan de inschrijvers tot medewerking aan onderzoek, soms meer directief door de inschrijver te laten aangeven wat hij gaat doen om minder primaire grondstoffen te gebruiken en materialen in de kringloop te houden, en soms met een focus op de batterij (verlenging levensduur, hergebruik, recycling). Ook vervoerbedrijven hebben al veel verschillende initiatieven zoals is te lezen in de brochure Circulariteit in het ov Inspirerende praktijkvoorbeelden.
Werkgroep circulair ov
In opdracht van de stuurgroep Toekomstbeeld OV is een werkgroep samengesteld die werkt aan de totstandkoming van een convenant circulair ov, met als doelstelling een 100% circulair ov-systeem in 2050. De leden van de werkgroep dragen bij in capaciteit en kennis op dit onderwerp. In de werkgroep werken het ministerie van I&W, Rijkswaterstaat, De Vervoerregio, de provincie Utrecht, provincie Noord-Holland, Arriva, Transdev (Connexxion), DOVA en CROW met elkaar samen. Zowel als het gaat om kennisuitwisseling als om kennisontwikkeling.
Naar een breed gedragen convenant
Met de kennisontwikkeling gaat een fase in om de opgehaalde input te vertalen naar een breed gedragen convenant en toe te werken naar de ondertekening hiervan, wat het primaire doel is van de werkgroep. De volgende stap is het maken van resultaatafspraken. Deze resultaatafspraken komen na de ondertekening van het convenant tot stand tijdens de implementatiefase. Deze afspraken kunnen pas gemaakt worden als de nulmeting is gedaan en worden in samenspraak met de ondertekenende partijen opgesteld. Als de resultaatafspraken gemaakt zijn, kunnen deze in het convenant bekrachtigd worden door deze te herijken.
Komende jaren
Naast de ondertekening van het convenant in het najaar wordt onderzoek gedaan om de grondstoffenstromen in de ov-sector in kaart te brengen. Dit onderzoek kan worden gebruikt als nulmeting en als startpunt om resultaatafspraken te maken in een latere versie van het convenant.
Tegelijkertijd wordt onderzocht hoe te komen te tot een gezamenlijke meetmethodiek. Naast de Nulmeting en een gezamenlijke meetmethodiek zullen de partijen zich ook afzonderlijk in moeten zetten om een circulair ov-systeem mogelijk te maken. Het is daarbij belangrijk dat er inzicht wordt gegeven in wat er al gebeurt op dit vlak.
En tenslotte vindt parallel kennisontwikkeling plaats. Onderwerpen waar de werkgroep naar kijkt zijn: circulaire laadinfrastructuur, circulaire voertuigen, circulaire batterijen, circulaire (rail)infrastructuur en een handreiking bestekteksten circulaire ov-concessies.
Publicaties en hulpmiddelen
Delen via