Het openbaar vervoer in Nederland wordt, conform Europese wetgeving, aanbesteed. De Wet personenvervoer 2000 verplicht ov-autoriteiten tot het aanbesteden van ov-concessies. Een ov-concessie geeft een vervoerondernemer het exclusieve recht openbaar vervoer te verrichten in een bepaald gebied, op een bepaalde lijn of samenstel van lijnen. Na de verlening van een ov-concessie moeten de ov-autoriteiten de concessie beheren. Omdat beheer een statisch begrip is en zaken gaandeweg veranderen, wordt er gesproken van concessiemanagement.
De vier grote steden kennen per 1 januari 2013 geen verplichting tot aanbesteden, hier mag het openbaar vervoer worden inbesteed. Dit geldt voor zowel het stads- als streekvervoer. In de praktijk is in de steden alleen het stadsvervoer inbesteed. In bijzondere gevallen mag vervoer van beperkte omvang ook onderhands worden verleend.
Beleid openbaar vervoer
CROW-KpVV en DOVA hebben diverse producten gemaakt over concessieteksten in het openbaar vervoer. De teksten zijn in samenwerking tussen decentrale ov-autoriteiten en vervoerders ontwikkeld. Een overzicht van beleidsdocumenten is te vinden op het dashboard Staat van het OV. Het dashboard biedt daarnaast een landelijk beeld van het openbaar vervoer met inzicht in kwaliteit en prestaties. Deze kunnen als input dienen voor het maken van beleid en het verder verbeteren van het openbaar vervoer. Dashboard Deur tot deur (DD2D) is bedoeld als aanvulling op bestaande dashboards van vervoerders, vervoersautoriteiten en infrabeheerders. Het dashboard is een informatietool waarmee de kwaliteit van het reizen met het ov en de bijbehorende voor- en natransport in Nederland inzichtelijk wordt.
Posters over het ov
Het landschap van het openbaar vervoer wijzigt snel. Concessiegrenzen veranderen, aanbestedingen leiden tot andere vervoerders en ook grenzen van ov-autoriteiten zijn niet in beton gegoten. Sinds het begin van de aanbestedingen heeft CROW-KpVV de gunningen en de aanbestedingsresultaten bijgehouden. CROW-KpVV heeft sinds 2005 de stand van zaken ook letterlijk ‘in kaart’ gebracht, via posters. De jaarlijkse ov-posters geven een overzicht van de stand van de concessies, hun looptijd en welk openbaarvervoerbedrijf de concessiehouder is. In de loop der jaren is daar de milieuprestatieposter en de poster grensoverschrijdend vervoer bijgekomen.
Klantbeleving
De OV-Klantenbarometer is een landelijk onderzoek naar de mening van reizigers in het stads- en streekvervoer, inclusief regionale trein, hoofdrailnet (NS-treinen), vervoer over water en de Waddenveren. Het belangrijkste doel van de OV-Klantenbarometer is ov-autoriteiten in staat te stellen de klantwaardering in hun concessies te vergelijken met concessies met dezelfde kenmerken elders in het land en een vergelijking in de tijd te maken.
Aangezien de OV-Klantenbarometer betrouwbare rapportcijfers levert over elk afzonderlijk onderzoeksgebied, kan het instrument worden gebruikt als een benchmark. Daarnaast worden de resultaten van het onderzoek gebruikt in verantwoordingsrapportages, voor bonus/malusregelingen en niet in de laatste plaats om het gesprek aan te gaan voor het verbeteren van de kwaliteit van het vervoer.
Hulpmiddelen en publicaties
Delen via