Tijdens een goedbezochte Masterclass op de digitale Infratech stonden twee fasen contracten en het aanbesteden daarvan centraal. Tijdens de sessie kwamen er via de chat vele vragen en opmerkingen binnen die ik in de beperkte tijd niet allemaal kon beantwoorden. In deze en volgende blogs maak ik graag van de gelegenheid gebruik om wat uitgebreider bij een aantal vragen stil te staan. Met vandaag als vraag: Wie is er verantwoordelijk voor het ontwerp?
Tijdens een goedbezochte Masterclass op de digitale Infratech stonden twee fasen contracten en het aanbesteden daarvan centraal. Tijdens de sessie kwamen er via de chat vele vragen en opmerkingen binnen die ik in de beperkte tijd niet allemaal kon beantwoorden. In deze en volgende blogs maak ik graag van de gelegenheid gebruik om wat uitgebreider bij een aantal vragen stil te staan. Met vandaag als vraag:
Wie is er verantwoordelijk voor het ontwerp?
In het bouwrecht zien we dat diegene die invloed uitoefent verantwoordelijk is voor gemaakte keuzes. Dat kan om ontwerpkeuzes gaan, maar ook uitvoeringswerkzaamheden betreffen. We zien dit steeds terug in bekende modelovereenkomsten en in de praktijk van de twee fasen contracten en bouwteamovereenkomsten.
Enkele aspecten die van belang zijn i.v.m. de ontwerpverantwoordelijkheid:
Komt een ontwerpfout in de uitvoeringsfase aan het licht dan kunnen we in de van toepassing verklaarde algemene voorwaarden kijken hoe daar de zaken m.b.t. de ontwerpverantwoordelijkheid zijn afgesproken. In het verleden werd alleen de UAV als voorwaarden voor de uitvoeringsfase van een bouwteam gebruikt, tegenwoordig zien we ook dat de UAV-GC 2005 worden toegepast.
Kort gezegd komt het er op neer dat de UAV de ontwerpverantwoordelijkheid leggen bij de opdrachtgever, een belangrijk lid in deze is UAV 2012 par. 5 lid 2. De UAV-GC 2005 kent een andere opzet en geeft de opdrachtgever de vrijheid om met een summiere vraagspecificatie dan wel een uitgewerkt ontwerp op DO niveau te contracteren en alles daartussen in. De lijn hierbij is dat de opdrachtgever verantwoordelijk is voor datgene wat hij voorschrijft (de vraagspecificatie en verstrekte informatie). De aannemer is verantwoordelijk voor de interpretatie van die informatie en zijn eigen ontwerp- en uitvoeringswerkzaamheden.
Zit er een fout in het voor de uitvoering gecontracteerde ontwerp (het ontwerp dat in bet bouwteam samen is opgesteld) dan zal de aannemer hiervoor niet verantwoordelijk kunnen worden gehouden op basis van de uitvoeringsovereenkomst (UAV-GC 2005). Kortom we vallen terug op de bepalingen van de bouwteam overeenkomst. Een eventuele waarschuwingsplicht laat ik hier even buiten beschouwing.
Taakomschrijving bouwteamovereenkomst
In de bouwteamovereenkomst is het van belang hoe de taakomschrijving van de partijen er uit ziet. Wordt de aannemer in de ontwerpfase bij een beperkt deel van de ontwerpoplossing betrokken? Of heeft de aannemer vele onderzoeks- en ontwerptaken te verrichten en is zijn inbreng navenant groot. Daarnaast is van belang wie de knopen doorhakt als er (ontwerp)beslissingen worden genomen?Kijkend naar de verschillende modelovereenkomsten en naar de praktijk van het contracteren, dan is het over het algemeen de opdrachtgever die hierin een beslissende stem in heeft. Dit kan zijn vastgelegd in de overeenkomst met bewoordingen als: “de opdrachtgever neemt alle besluiten in het bouwteam”. Maar veelal is vastgelegd dat: besluiten van het bouwteam worden genomen met meerderheid van stemmen waarbij de opdrachtgever in ieder geval moet instemmen. Zie hiervoor bijvoorbeeld de “Modelovereenkomst Bouwteam DG 2020”.
(ontwerp)aansprakelijkheid van de aannemer
Naast de taakomschrijving en afspraken m.b.t. de besluitvorming is het van belang hoe de (ontwerp)aansprakelijkheid van de aannemer is geregeld. Hier zien we dat de verschillende modelovereenkomsten aanhaken bij algemene voorwaarden m.b.t. advies en ontwerpdiensten. De Modelovereenkomst Bouwteam DG 2020 verwijst bijv. naar een aantal artikelen uit de DNR 2011 om zo de ontwerpaansprakelijkheid van de aannemer te beperken.
Uitzondering op deze algemene regels zijn maatwerkafspraken die de opdrachtgever en aannemer samen kunnen maken over het uitvoeren van onderzoeken, ontwerpwerkzaamheden en het verdelen van risico’s. Juist dit maatwerk en kan ruimte bieden aan innovatieve en duurzame oplossingen. Natuurlijk zal dit binnen de vooraf aangegeven scope moeten plaatsvinden om een discussie over een eventuele wezenlijke wijziging te voorkomen. Daarover in een volgende blog meer…
Meer informatie over het aanbesteden van twee fasen contracten vind je hier: Blog van: Rob Luiten
Wie is er verantwoordelijk voor het ontwerp?
In het bouwrecht zien we dat diegene die invloed uitoefent verantwoordelijk is voor gemaakte keuzes. Dat kan om ontwerpkeuzes gaan, maar ook uitvoeringswerkzaamheden betreffen. We zien dit steeds terug in bekende modelovereenkomsten en in de praktijk van de twee fasen contracten en bouwteamovereenkomsten.
Enkele aspecten die van belang zijn i.v.m. de ontwerpverantwoordelijkheid:
- in het verlengde van de gezamenlijke ontwerpfase is het van belang welke voorwaarden er voor de uitvoering worden overeengekomen;
- de taakverdeling en besluitvorming in het bouwteam;
- hoe de aansprakelijkheid m.b.t. het ontwerp is geregeld, nadat de bouwteamfase is afgerond.
Komt een ontwerpfout in de uitvoeringsfase aan het licht dan kunnen we in de van toepassing verklaarde algemene voorwaarden kijken hoe daar de zaken m.b.t. de ontwerpverantwoordelijkheid zijn afgesproken. In het verleden werd alleen de UAV als voorwaarden voor de uitvoeringsfase van een bouwteam gebruikt, tegenwoordig zien we ook dat de UAV-GC 2005 worden toegepast.
Kort gezegd komt het er op neer dat de UAV de ontwerpverantwoordelijkheid leggen bij de opdrachtgever, een belangrijk lid in deze is UAV 2012 par. 5 lid 2. De UAV-GC 2005 kent een andere opzet en geeft de opdrachtgever de vrijheid om met een summiere vraagspecificatie dan wel een uitgewerkt ontwerp op DO niveau te contracteren en alles daartussen in. De lijn hierbij is dat de opdrachtgever verantwoordelijk is voor datgene wat hij voorschrijft (de vraagspecificatie en verstrekte informatie). De aannemer is verantwoordelijk voor de interpretatie van die informatie en zijn eigen ontwerp- en uitvoeringswerkzaamheden.
Zit er een fout in het voor de uitvoering gecontracteerde ontwerp (het ontwerp dat in bet bouwteam samen is opgesteld) dan zal de aannemer hiervoor niet verantwoordelijk kunnen worden gehouden op basis van de uitvoeringsovereenkomst (UAV-GC 2005). Kortom we vallen terug op de bepalingen van de bouwteam overeenkomst. Een eventuele waarschuwingsplicht laat ik hier even buiten beschouwing.
Taakomschrijving bouwteamovereenkomst
In de bouwteamovereenkomst is het van belang hoe de taakomschrijving van de partijen er uit ziet. Wordt de aannemer in de ontwerpfase bij een beperkt deel van de ontwerpoplossing betrokken? Of heeft de aannemer vele onderzoeks- en ontwerptaken te verrichten en is zijn inbreng navenant groot. Daarnaast is van belang wie de knopen doorhakt als er (ontwerp)beslissingen worden genomen?Kijkend naar de verschillende modelovereenkomsten en naar de praktijk van het contracteren, dan is het over het algemeen de opdrachtgever die hierin een beslissende stem in heeft. Dit kan zijn vastgelegd in de overeenkomst met bewoordingen als: “de opdrachtgever neemt alle besluiten in het bouwteam”. Maar veelal is vastgelegd dat: besluiten van het bouwteam worden genomen met meerderheid van stemmen waarbij de opdrachtgever in ieder geval moet instemmen. Zie hiervoor bijvoorbeeld de “Modelovereenkomst Bouwteam DG 2020”.
(ontwerp)aansprakelijkheid van de aannemer
Naast de taakomschrijving en afspraken m.b.t. de besluitvorming is het van belang hoe de (ontwerp)aansprakelijkheid van de aannemer is geregeld. Hier zien we dat de verschillende modelovereenkomsten aanhaken bij algemene voorwaarden m.b.t. advies en ontwerpdiensten. De Modelovereenkomst Bouwteam DG 2020 verwijst bijv. naar een aantal artikelen uit de DNR 2011 om zo de ontwerpaansprakelijkheid van de aannemer te beperken.
Uitzondering op deze algemene regels zijn maatwerkafspraken die de opdrachtgever en aannemer samen kunnen maken over het uitvoeren van onderzoeken, ontwerpwerkzaamheden en het verdelen van risico’s. Juist dit maatwerk en kan ruimte bieden aan innovatieve en duurzame oplossingen. Natuurlijk zal dit binnen de vooraf aangegeven scope moeten plaatsvinden om een discussie over een eventuele wezenlijke wijziging te voorkomen. Daarover in een volgende blog meer…
Meer informatie over het aanbesteden van twee fasen contracten vind je hier: Blog van: Rob Luiten
Delen via