Wat verandert BIM aan het werk van een beheerder?

Op donderdag 24 november 2022 hebben de BIM Coaches van Zuid-Holland, Rotterdam en Amsterdam ervaringen uitgewisseld rondom de vraag: wat verandert er voor een beheerder als de organisatie met Bouwwerk Informatie Management (BIM) aan de slag gaat?

Stelling 1: Eigenlijk verandert er niet zo veel.

Voor mij het meest verrassende antwoord: eigenlijk verandert er niet zo veel. Voor een beheerder is het nu ook al zo, dat de informatie die nodig is voor het beheer, grotendeels uit projecten afkomstig is. Of het nu gaat om kleinschalige beheermaatregelen of een grootschalige verbouwing van de openbare ruimte, de beheerder is nu ook al degene die bij de start van het project informatie aanlevert over het bestaande areaal, en aan het eind van het project de gewijzigde gegevens vanuit het projectdossier weer overneemt in de beheersystemen. In het beste geval maakt BIM dit makkelijker, omdat de informatie meer automatisch kan worden verwerkt en fouten er in een eerder stadium uit worden gehaald. Of bekijken we het vraagstuk nu wat te plat, te.... 2Dimensionaal?

Stelling 2: BIM, stiekem best wel een grote verandering...

De titel van deze stelling verwijst naar deze film van het BIM loket waarin door verschillende partijen waaronder beheerders wordt toegelicht waarom BIM best wel een grote verandering is. Elke kleine digitaliseringsstap op zich hoeft voor een beheerder niet veel uit te maken, maar alle stappen bij elkaar tellen wel op. Daarom vraagt het implementeren van BIM ook een lange doorlooptijd, en is het niet zomaar gepiept. Dit wil ik graag toelichten met twee voorbeelden.

Van 2D+ naar 3D++++: Ontwerp- en bouwinformatie als nieuwe asset
Desgevraagd zeggen veel beheerders, dat zij voldoende hebben aan 2D geometrische informatie over hun areaal, aangevuld met kwaliteits- en risicoinformatie en kosten van maatregelen. Immers, de taak van de beheerder is het “afwegen van kosten, kwaliteit en risico's en op basis daarvan bepalen, welke maatregelen nodig zijn voor een optimaal functionerende de openbare ruimte en infrastructuur”. Informatie uit de ontwerp- en bouwfase bevat veel meer details, vaak verwoven met 3D geometrie, allerlei berekeningen en niet te vergeten, informatie over materialen en herbruikbaarheid van componenten. Beheerders gaan zich steeds meer realiseren, dat zij degene zijn die gedurende de hele levenscyclus van het object meegaan. Projecten zijn tijdelijk van aard; maar de informatie uit het ene project is over 20 jaar weer cruciaal voor een ander project bij grootschalige vernieuwing of verbouwing. De beheerder is hier de spil in het web. Om deze informatie goed te kunnen beheren en overdragen, zal de beheerder ook de 3D- en andere ontwerp- en bouwinformatie up to date moeten houden, zodat het project deze over 20 jaar weer kan gebruiken. Vergeet daarbij niet, dat een deel van de assets niet makkelijk opnieuw kan worden ingemeten, omdat zij zich onder de grond of in de constructie bevinden. De beheerder krijgt er dus een heel nieuwe asset bij, in populaire termen: de Digital Twin van de openbare ruimte en infrastructuur. En dat is een heel andere tak van sport. BIM met 3D++++ is stiekem best wel een grote verandering voor een beheerder.
 

Assetmanagement en Systems Engineering

De meeste gemeenten en provincies hebben gescheiden afdelingen voor projecten, met of zonder eigen ingenieursbureau, en beheer. De beheerafdeling heeft een eigen proces, het asset management proces volgens iAMPro uit de eerste afbeelding. Uiteraard zit daar het plannen een voorbereiden van projecten in, maar vaak zit daar ergens een “knip” waarbij een projectafdeling het werk overneemt. De projectafdeling werkt met een eigen proces, namelijk Systems Engineering, wat nauw verweven is met de BIM werkwijze. Ik houdt me even in en zeg daar niet te veel over, anders gebruik ik zo zes termen en afkortingen waarvan een beheerder met de oren gaat klapperen, omdat die niet zo bekend is met systems engineering. Want hier zit een andere grote verandering voor de beheerder: het leren werken met systems engineering. Een beheerder is, geheel volgens bovenstaande logica, ook weer de enige die het object van planfase tot sloop volgt. En is dus ook de hoeder van de systems engineering informatie: eisen, afwegingen, besluiten, verificaties, validatie, risico’s, raakvlakken enzovoorts. BIM met systems engineering is stiekem best wel een grote verandering voor een beheerder.
 

Tips voor  beheerders

Klapperen je oren? Weet je niet waar je moet beginnen? Gelukkig kun je BIM opknippen in kleine praktische onderwerpen waar je mee aan de slag kunt in je organisatie.

1. Routekaart BIM en gemeenten De Routekaart Gemeenten en BIM schetst een overzicht van de stappen die een gemeente kan zetten bij de digitalisering van bouwwerkinformatie (BIM) bij de gemeentelijke taken. Routekaart Gemeenten en BIM 

2. Routekaart Provincies en data gedreven asset management. De Routekaart Provincies en data gedreven asset management schetst een overzicht van de stappen die een provincie kan zetten bij de digitalisering van bouwwerkinformatie (BIM).