Wat is de stroefheid in bochten?

De stroefheid van wegen wordt al ruim 50 jaar gemeten met het 86% vertraagd wiel, waarbij de stroefheid van het wegdek in rijrichting wordt gemeten. Rijkswaterstaat heeft besloten vanaf 2017 de stroefheidsmetingen op een andere wijze uit te laten voeren, onder een vaste hoek van zeventig graden met de rijrichting (SeitenKraft Messverfahren, SKM). Deze wijziging van meetmethode is aanleiding geweest om onderzoek uit te voeren naar de effecten hiervan in bochten. 

Uit dit onderzoek blijkt dat de stroefheid in de SKM-meetrichting op oudere deklagen significant kan afwijken in bochten. Voor ons is dit aanleiding in ons paper voor de CROW Infradagen 2016 de stelling te poneren om voor stroefheidsmetingen met de SKM verschillende onderhoudsnormen te hanteren, die afhankelijk zijn van de ligging en positie van een wegvak. 

Richtingsgevoeligheid bereden wegdekken

Bij de stroefheid die wordt gemeten in rijrichting (de meetrichting van de 86% vertraagd wiel-methode) is er geen significant verschil tussen de stroefheid in een bocht naar links en een bocht naar rechts. De verschilhoek tussen de meetrichting en de polijstrichting is immers gelijk. De stroefheid in bochten wijkt ook niet significant af ten opzichte van die gemeten op rechtstanden.

De SKM-meetwaarde in een bocht naar links benadert beter de maatgevende stroefheid dan de stroefheid gemeten in rijrichting. Dit wordt veroorzaakt doordat de SKM-meetrichting in deze bocht slechts een kleine verschilhoek heeft met de maatgevende polijstrichting. Op locaties waar de polijsting voornamelijk in rijrichting plaatsvindt (bij potentiele remlocaties) is de verschilhoek tussen de polijstrichting en de SKM-meetrichting echter juist groter, waardoor op deze locaties mogelijk grotere verschillen kunnen ontstaan ten opzichte van de maatgevende stroefheid.  

Significante afwijkingen in SKM-meetrichting

De omvang van het onderzoek is weliswaar beperkt geweest, maar geeft wel een duidelijk signaal af dat de stroefheid in de SKM-meetrichting op oudere deklagen significant kan afwijken in bochten. Deze verschillen zijn zowel geconstateerd in bochten naar links ten opzichte van bochten naar rechts als ten opzichte van de gemeten waarden op rechtstanden. Op basis van het onderzoek poneren we de stelling om bij SKM-metingen te gaan werken met verschillende onderhoudsnormen voor de stroefheid, die afhankelijk zijn van de ligging en positie van een wegvak. Dus normen specifiek voor bochten naar links of naar rechts, voor rechtstanden en voor potentiele remlocaties als kruispunten, rotondes en zebrapaden.

Nader onderzoek is echter noodzakelijk om op verschillende locaties qua type weg, verharding, boogstralen, voor kruisingen, voor zebrapaden et cetera te bepalen wat het verschil is tussen de maatgevende stroefheid en de stroefheid gemeten in de SKM-richting.

Marius Nagelhout, Aveco de Bondt


Meer informatie over de CROW Infradagen 2016 »