We zijn van niemand en daardoor van iedereen

Iman Koster (links) en Pieter Litjens

Iman Koster viel 17 jaar geleden meteen met zijn neus in de “enigszins zure” boter. “In mijn eerste jaar bij CROW kondigde Rijkswaterstaat aan dat onze subsidie in eerste instantie gehalveerd zou worden en daarna zou verdwijnen. En begin 2003 barstte de bouwenquête los. Dat raakte CROW in het hart. Wij zijn immers een platform tussen al die partijen in en je wilt dat die partijen elkaar op je platform ontmoeten. De meeste kennis verzamelen wij in werkgroepen met professionals van CROW, de overheid en het bedrijfsleven. In die tijd kwam er geen ambtenaar meer opdagen. Ze durfden niet meer. Ik heb menig directeur ervan moeten overtuigen dat ze hun mensen op het hart drukten dat ze gewoon aan die werkgroepen mochten blijven deelnemen.”

Aannemersfeestje

Koster nam al vrij snel na zijn aantreden als directeur van CROW plaats in de Raad van Advies van InfraTech. “Ik vond dat goed bij CROW passen, zeker omdat ook hier alle belangrijke partijen aan tafel zitten. InfraTech heeft een beetje dezelfde ontwikkeling doorgemaakt als CROW. Een beursconcept zelf raakt na verloop van tijd achterhaald. En ook hier durfden ambtenaren nauwelijks nog hun gezicht te laten zien, omdat ze dachten dat het een aannemersfeeestje was. Ook hier heeft CROW die verbindende rol gespeeld. Wij zijn in die tijd begonnen met kennissessies. En dat paste erg goed bij de richting die InfraTech insloeg: met kennis kom je elkaar tegen. Je kon toen als ambtenaar uitleggen dat je naar InfraTech ging, om een training van CROW  te volgen. Je leerde wat. Later heeft dat een vlucht genomen en organiseerden ook andere partijen kennissessies. Toen is CROW heel erg op ‘verbinden’ gaan zitten. Op die manier groei je mee met deze vakbeurs. Ik ga het daarom ook enorm missen.”

Kosters opvolger Pieter Litjens snapt zijn voorganger goed. “Voor mij is duidelijk dat CROW als strategisch partner bij InfraTech betrokken moet blijven. Het hoort erbij. Dit is core-business. Niet voor niets ben ik precies op 15 januari officieel begonnen bij CROW. Ik had gezien dat InfraTech dan ook begon. En het leek me uitermate onverstandig om na InfraTech te beginnen en te moeten wachten tot 2021. Ik merk hoe makkelijk en handig het is om - zeker ook met Iman - hier rond te lopen. Iman kan mij wijzen op een heleboel mensen, organisaties, verschijnselen en bewegingen.”

Zegen

Het wegvallen van de Rijkswaterstaat-subsidie in het begin van zijn directeurschap zag Koster overigens als een zegen. “CROW was in die tijd een wat statische organisatie. Mijn opdracht was om dat te veranderen. Ik heb dus al snel gezegd ‘houd die subsidie maar’. Binnen CROW was dat best even schrikken, maar mijn standpunt was: ’we doen goed werk en daar worden we voor betaald’. Ik heb namelijk liever 3 miljoen aan opdrachten dan een zak met 2 miljoen zonder dat duidelijk is wat je daarvoor moet doen. Het sleutelwoord is opdrachten.”

Litjens: “Ik denk dat het besluit om niet meer afhankelijk te willen zijn van subsidies maar je eigen broek willen ophouden een heel goede is geweest voor de organisatie CROW. Dat je dus  voldoende kwaliteit moet bieden om relevant te zijn.”

Nieuwe uitdaging

Ondertussen diende zich een nieuwe uitdaging voor CROW aan. De markt zag in die tijd namelijk het liefst één kennisinstituut, daar waar er op dat moment tenminste drie waren: naast CROW waren SBR, CURnet en nog wat kleinere partijen actief. “Het leuke was dat toenmalig Bouwend Nederland-voorzitter Elco Brinkman vaak vol trots sprak over “onze instituten”. Dan zei ik: ‘Maar luister Elco. Leuk dat je zo goed over ons denkt, maar realiseer je wel dat je maar één van de partijen bent.’ Er is ook wel eens bedacht dat al die instituten samen onder één dak met Bouwend Nederland moesten zitten. Dan zei ik altijd: ‘Dat gaan we niet doen. We gaan ook niet bij Rijkswaterstaat zitten. We zijn van niemand en daardoor van iedereen.”

Doodeng

Het maakte dat Koster veel meer dan in de jaren ervoor naar buiten moest uitdragen waar CROW voor stond. “Ondanks dat ik ook wel zag dat er misschien wel teveel kennisinstituten waren, vond ik het idee van een fusie doodeng. CURnet was in die tijd al heel zwak, daar wilde ik niet in worden meegetrokken. Met CROW hebben we toen de moed gehad om te zeggen ‘we snappen de wens, maar we doen het niet. We leggen de focus puur op infra.”

Litjens snapt het besluit van Koster. “Het binnenbrengen van een organisatie die op dat moment erg zwak was, zou een enorm risico geweest zijn. Gelukkig zijn verschillende onderdelen van SBR/CURnet goed terecht gekomen. Een aantal bij CROW en een aantal bij ISSO. Voor mij is het belangrijk dat de basis goed blijft. Ik sprak op InfraTech een aannemer uit Werkendam en die vroeg mij gelijk of we nog van ‘die RAWeetjes’ hadden. Die handige boekjes die hij zo in zijn binnenzak kon steken. Niets internet, gewoon een handig boekje. Dat is vanuit een ver verleden de core-business van CROW. En dat moeten we dus koesteren.  Maar tegelijkertijd zie je dat de netwerkfunctie van CROW, als onafhankelijk platform dat kennis verzamelt, beheert en ontsluit, maar ook als verbinder van marktpartijen en opdrachtgevers een steeds grotere rol is gaan spelen. Ook tijdens InfraTech hoor je werkelijk overal het woord samenwerken. Het belang om opdrachtgevers en -nemers bij elkaar aan tafel te krijgen. Ik weet uit ervaring dat opdrachtnemers en opdrachtgevers diep in hun hart hetzelfde willen: een zo goed mogelijk resultaat in de buitenruimte.”

Cirkel is rond

“Ik heb tijdens mijn laatste termijn als wethouder Verkeer en Vervoer in Amsterdam gemerkt hoe razendsnel de infrawereld verandert. Er gebeurt zo ongelofelijk veel dat het steeds meer nodig is om als CROW dichterbij opdrachtgevers te zitten, te weten wat er speelt en ook in staat te zijn om maatwerk te leveren. Dat is een ontwikkeling die Iman anderhalf tot twee jaar geleden in gang gezet heeft en die tot een verandering in de organisatiestructuur heeft geleid.”

“Voor mij voelt het nu alsof de cirkel rond is”, zegt Koster daarover. Ik zie dezelfde processen als 17 jaar geleden. Ondanks het feit dat ik barst van de passie voor CROW en het werk dat we doen, krijg ik er niet meer dezelfde energie van als 17 jaar geleden. Dan moet je eerlijk durven zijn. Ik ben 60 jaar en ik wil nog lekker actief blijven in deze sector, maar ik kan het me permitteren om wat minder dagen per week te gaan werken en dan alleen nog aan dingen waar ik heel veel energie van krijg.”
Koster slaat direct een bruggetje naar zijn opvolger. “Daar zit een jonge hond. Ik zie hem nu twee weken bezig en zie de energie die dat losmaakt. Heerlijk. Ik weet zeker dat hij  CROW nog beter gaat maken.”

Samenwerking

Litjens reageert lachend. “Heerlijk als je op je 50ste nog als een jonge hond gezien wordt. Wat mij de afgelopen dagen opvalt is dat CROW wordt gezien als een betrouwbare partij die degelijke kwaliteit levert, die te vertrouwen is en als onafhankelijk wordt gezien. Dat is iets dat de komende jaren belangrijk blijft. Iedereen heeft de mond vol van duurzaamheid en innovatie en natuurlijk moet dat scherp op het netvlies staan. Maar in een wereld waar succes zo afhangt van samenwerking en waarin samenwerking zo gebaseerd is op vertrouwen vind ik het feit dat we worden gezien als betrouwbaar, onafhankelijk en degelijk heel belangrijk. Dat wil ik dan ook echt vasthouden.”

Dit interview is geschreven door Armand Landman.