Van bewoners, voor bewoners: participatie als speerpunt van Leusden

Anita Vermeulen is programmamanager beheer buitenruimte. Een van de speerpunten binnen het beleid is de participatie van bewoners. Daarbij zijn ze ook niet bang om te experimenteren binnen de gemeente.
 

Eurowoningen

Een van de voorbeelden hierin is te vinden in de wijk Rozendaal. “Ook bekend als de Eurowoningen”, zo vertelt Vermeulen. De wijk werd in de jaren ’70 als een van de eerste wijken in Nederland opgezet met het principe van zelfbeheer.
“De wijk wordt beheerd door de Groenstichting Rozendaal. Deze stichting is opgericht bij de ontwikkeling van de wijk. Het is eigenlijk een van de succesnummers waar de gemeente (qua beheer) niet zoveel aan gedaan heeft of gaat doen.”
 
Participatie is de hoeksteen van deze wijk. Wie er wil wonen wordt ook verplicht een bijdrage te leveren aan de stichting. De gemeente draagt alleen financieel bij voor het beheer: “en dat werkt prima. Ze weten een hoger niveau van beheer dan de rest van Leusden  te realiseren!”
 
“Dat komt natuurlijk ook omdat ze er zelf aan willen bijdragen. Als ze iets willen buiten de begroting van de gemeente om, dan dragen ze daar zelf aan bij. Daarmee kunnen ze zelf een hoger onderhoudsniveau neerzetten.”
 
Op de vraag waarom de rest van Leusden nog niet is ingericht zoals deze wijk, haalt Vermeulen haar schouders enigszins op: “Er zijn voor zover mij bekend nooit andere plannen gemaakt voor zo’n wijk. Als een ontwikkelaar langskomt die zoiets wil opzetten, dan denk ik dat het bestuur hiervoor open staat. Dit zal namelijk wel bij de opzet van de wijk gepland moeten worden. Het later inpassen in een bestaande wijk lijkt mij onmogelijk.”
 

Participatie

Ook buiten de wijk Rozendaal blijft participatie en bewonerstevredenheid een speerpunt voor Leusden. In 2015 kregen ze landelijke aandacht toen zij als een van de eerste gemeenten bewonerstevredenheid in het contract met de aannemers hadden opgenomen. Een stijgende lijn in deze tevredenheid werd ook meegenomen als criterium voor contractverlenging. Daarnaast werd de aannemer ook verantwoordelijk voor het faciliteren van participatie.
 
“Het contract, wat gaat over dagelijks onderhoud, bestaat uit twee percelen. In het deel voor de woonomgeving een minimum onderhoudsniveau geëist, maar daarbij kan de aannemer  in gesprek met de bewoner om erachter te komen wat zij willen.”
“Vervolgens bevragen we de bewoners jaarlijks over hun tevredenheid over het onderhoud in de openbare ruimte. De eerste twee jaar was om een 0-meting vast te stellen, daarna moest er een stijgende lijn inzitten.”
 
Hoewel het contract nog steeds bestaat, wordt er voor de komende jaren wel gekeken naar een nieuwe versie. Vermeulen: “Dit contract was innovatief. En natuurlijk kom je er dan achter wat wel werkt en wat niet. Dat neem je mee voor het nieuwe contract.”
 
Een van de dingen die geleerd werd de afgelopen jaren, is dat het moeilijk te achterhalen is wat precies van invloed is op de bewonerstevredenheid. “Dit gaat namelijk veel verder dan alleen dagelijks onderhoud. En mag je dan de aannemer afrekenen op een lage score, terwijl dat eigenlijk komt omdat deze bewoner vindt dat er teveel auto’s geparkeerd zijn in de straat of dat de gemeente kiest voor een laag onderhoudsniveau?”
 
Toch is de gemeente wel tevreden over hun effort om bewonerstevredenheid en participatie van de grond te krijgen. “Het zit vooral in het juridische stuk, over contractverlenging of niet, waar we nog eens naar moeten kijken.”
Daarnaast moeten we nog aan de slag met de werkbaarheid voor de toezichthouders. Ondanks de flexibiliteit en het maatwerk dat we mogelijk willen maken, moet het werk controleerbaar blijven zodat je verantwoording kunt afleggen aan bewoners en bestuur.
 

Nieuwe vorm

Voor 2022 willen ze deze contractvorm wel aanpassen met de geleerde lessen van de afgelopen jaren. “We gaan geen bewonerstevredenheidsonderzoeken meer doen, omdat we te weinig kunnen met de uitkomst richting de aannemer. Het gaf overigens wel sturingsinformatie.”
Wel wil Leusden meer metingen doen gericht op beleving. Dit willen ze dan meenemen in het contract voor 2022. Hoe dat dan moet, daar gaan ze dit jaar voor zitten.
 

CROW Levende Stad

Wil jouw organisatie ook lid worden van CROW Levende Stad? Lees dan hier meer over het partnerschap en de bijbehorende voordelen. Voor vragen over het partnerschap of andere zaken rondom het kennisnetwerk, mail naar levendestad@crow.nl.