Prikkelend Infradebat tijdens InfraTech

De eerste stelling kwam van Margot Weijnen, hoogleraar proces- en energienetwerken aan de TU Delft en daarnaast wetenschappelijk directeur van medeorganisator van het debat: Next Generation Infrastructures (NGI). “Er moet een wettelijk verbod komen op een verdere groei van asfalt in Nederland,” hield Weijnen de aanwezigen voor. Ze somde direct een viertal argumenten op die haar stelling ondersteunden. “Ten eerste wordt het beschikbare asfalt in Nederland slechts zelden volledig benut. Meestal is de weg leeg. Ten tweede houden we maar beperkt rekening met andere vormen van infrastructuur.

Verder worden snelwegen in Nederland vooral voor lokaal  vervoer gebruikt en wordt er veel te weinig in het openbaar vervoer geïnvesteerd.” Weijnen betoogde verder dat infrastructuur niet aan een vakminister overgelaten zou moeten worden maar aan de premier zelf. “Infrastructuur is echt een Chefsache. Ik was dan ook verheugd dat NRC  vandaag berichtte dat Rutte zich hoogstpersoonlijk met de woningbouw en infra in de Randstad gaat bemoeien. We moeten af van het in verschillende silo’s plaatsen van infrastructuur. Het is van de zotte dat in een klein land als het onze gemeenten met elkaar concurreren op het gebied van bedrijvigheid, wonen en mobiliteit. Het wordt tijd dat er op een andere manier naar infrastructuur gekeken wordt dan alleen door een economische bril.”

Tegengestelde mening

Debatleider Roderik van Grieken gebood de aanwezigen aan de ene zijde van de zaal  vervolgens te beargumenteren waarom de stelling van Weijnen navolging verdiende. De overzijde mocht op de stelling schieten. De debatvorm zorgde ervoor dat mensen soms een volstrekt tegengestelde mening dienden te verkondigen dan ze vanuit hun functie gewend waren. Zo kon het gebeuren dat medewerkers van grote wegenbouwers moesten betogen dat meer asfalt verboden moet worden. Het oogde soms uiterst ongemakkelijk en hilarisch maar het zorgde er tevens voor dat veel aanwezigen de zaken eens van de andere kant bekeken. En dat werd door velen als nuttig en leerzaam ervaren. EIB-directeur Taco van Hoek bleek een felle pleitbezorger van meer asfalt.

Het leidde zelfs tot het idee om juist al het spoor te slopen en te vervangen voor asfalt. “En laat op die wegen autonoom rijdende bussen rijden. Dat is veel flexibeler en goedkoper dan treinen.” Als echte Britse parlementariërs werden ideeën en argumenten luidkeels met “Yeays” of “Nohoos” begroet. Het ja-kamp betoogde dat het enige dat helpt om de ongebreidelde asfaltkoorts af te remmen een wettelijk verbod is. “Met het bespaarde geld kun je heel veel andere dingen doen.”

Scenario’s

De tweede stelling van de woensdagavond luidde “De rol van de overheid als opdrachtgever zal de komende 20 jaar sterk afnemen.” Bedenker van de stelling was Hans Mommaas, directeur van mede-organisator Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Mommaas verduidelijkte die stelling met vier korte filmpjes van scenario’s die zijn PBL heeft uitgedacht over de toekomst van Nederland. Mommaas: “Let wel, dit zijn scenario’s, geen voorspellingen. Ze zijn onderdeel van de Ruimtelijke  Verkenning. Zie  het als hersengymnastiek, bedoeld om te voorkomen dat dingen ons de hele tijd maar overkomen. De filmpjes laten achtereenvolgens ‘Bubbelstad’, ‘Groenrijk’, ‘Beursplein’ en ‘Eigenwijk’ zien. Steden en agglomeraties in de toekomst die respectievelijk gebaseerd zijn op technologie, duurzaamheid, economie en zelfontplooiing. In alle scenario’s komen herkenbare zaken terug. Toch lijkt niemand van de aanwezigen te geloven in een enkel scenario. Wel dat de overheid in het ene scenario een cruciale sturende rol moet spelen en zich in andere scenario’s terugtrekt.

Innovatie

Tijdens het daaropvolgende debat brengen voorstanders van Mommaas’ stelling in dat de overheid zich wel terug moét trekken. “Met de overheid  gaat innovatie veel te traag. Kennisinstituten en bedrijven kunnen die rol best op zich nemen.” Het leidt tot verontwaardiging aan de andere kant van de zaak: “Als de overheid niet meer mee doet worden  groepen vergeten. Bin inclusiviteit hoort regie en dat is bij uitstek een taak voor de overheid.”

Iman Koster, bezig aan zijn laatste Infradebat als directeur van CROW heeft een goede uitsmijter in huis. “Ik zie wel voor me hoe we Rijkswaterstaat omdopen in Volkswaterstaat. Want zijn ze daarvoor niet op aarde: uitvoeren wat het volk nodig en wenselijk acht?” Koster wint er net niet de felbegeerde debat-trofee mee. Die ging naar de de deelnemer die Martijn Smitt, directeur Infra bij Ballast Nedam, fijntjes de les las door op te zoeken of Smitt inderdaad niet op tijd met de trein van Utrecht naar Rotterdam kon. Het bleek prima te kunnen. Smitt’s magere verweer dat hij dan eerst nog met de fiets naar Utrecht Centraal moest werd uiterst Brits weggehoond.

Lees hier de terugblik van InfraTech.