Thema Beheersystematiek
Thema Beton en betonconstructies
De CROW-CUR 117 is drie handboeken rijker. Eerder werden al het Handboek Drones en het Handboek Monitoring aan de serie toegevoegd. Nu is ook het Handboek Vezelversterkte kunststoffen beschikbaar. Wij spraken met Mark Lodema en Ane de Boer, beiden nauw betrokken bij het nieuwste handboek. Waarom zijn de drie handboeken een aanwinst voor de praktijk? En welke toekomstige ontwikkelingen zien zij?
Wat houdt de CROW-CUR 117 in?
"De CROW-CUR 117 is kortgezegd een inspectierichtlijn", vertelt Mark Lodema. Hij is projectleider bij ingenieursbureau Nebest en daarnaast betrokken bij Building Balance. "De CROW-CUR 117 bevat eenduidige procedures voor inspectie, advies en nader onderzoek voor het beheer van civiele kunstwerken. ‘Denk aan welke categorieën inspecties er bestaan, wat je moet voorbereiden en wat een opdrachtgever en opdrachtnemer contractueel moeten regelen."
"Het doel hiervan is dat inspecties uniform worden uitgevoerd en niet houtje-touwtje, zoals voorheen nog wel eens het geval was", vult Ane de Boer aan. Als zelfstandig technisch adviseur houdt hij zich voornamelijk bezig met bestaande constructies. Net als Lodema is hij al vanaf het begin betrokken bij de CROW-CUR 117. "De CROW-CUR 117 zorgt ervoor dat iedereen op dezelfde manier bijvoorbeeld een schade beschrijft. Dus wat is de locatie, scheurlengte en scheurwijdte bij een geconstateerde scheur? En is deze scheur oud of nieuw? Zodat een constructeur daar een beoordeling over kan vellen", zegt Lodema.
Mark Lodema
Welke handboeken horen er bij de CROW-CUR 117?
"Hoe je daadwerkelijk een inspectie uitvoert, staat beschreven in een serie technische handboeken die zich richten op het materiaal", legt Lodema uit. Deze serie inspectiehandboeken vormt een onlosmakelijk geheel met de CROW-CUR 117.
Voor verschillende materialen en kritieke onderdelen verschenen al eerder handboeken. "In 2016 begon dit met de handboeken voor staal en beton", vertelt De Boer. Later kregen ook hout, metselwerk, elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties (E&WI), voegovergangen en opleggingen een eigen handboek. Meer recent zijn daar de drie nieuwe handboeken aan toegevoegd.
Wat was de aanleiding voor de Handboeken Drones en Monitoring?
Drones worden steeds vaker ingezet bij de inspectie van civiele kunstwerken. Het Handboek Drones biedt daarvoor een gestandaardiseerde aanpak. Wanneer heeft het meerwaarde om een drone in te zetten? Daarnaast gaat dit handboek in op de specifieke operationele en veiligheidsaspecten.
Monitoring wordt vaak toegepast bij de inspectie van bruggen. Veel constructies worden in werkelijkheid anders belast dan in de normen is vastgelegd. De vraag is dus: klopt de theoretische levensduur wel in de praktijk? De CROW-CUR 117-commissie heeft daarom het Handboek Monitoring opgesteld dat richting geeft aan de controles. Beide handboeken verschenen eind 2023.
Hoe kwam het Handboek Vezelversterkte kunststoffen tot stand?
In Nederland wordt nu zo’n 25 jaar gewerkt met kunststof toepassingen. "Het is dus een relatief nieuw product dat nu vooral wordt gebruikt in fiets- en voetgangersbruggetjes, looproosters, sluisdeuren, brugdekken van beweegbare bruggen en verkeersbruggen voor vooral licht autoverkeer en hier en daar voor zwaar verkeer", zegt Lodema.
"Je ziet dat composiet intussen bij in ieder geval de lokale overheid aardig is ingeburgerd voor fiets- en voetgangersbruggen. Daarmee werd het tijd dat ook de vezelversterkte kunststoffen een plek in de serie handboeken kregen", zegt De Boer. Als lid van de werkgroep was De Boer ‘de meest actieve en kritische meelezer’, benoemt Lodema. Zelf was Lodema een van de vier auteurs en had daarnaast de rol van rapporteur.
Wat maakt het Handboek Vezelversterkte kunststoffen een aanwinst voor de praktijk?
"Het handboek is praktisch toepasbaar voor inspecteurs, omdat het veel concrete voorbeelden bevat", zegt Lodema. Naast onder andere de materiaalbeschrijvingen, de conservering, meetmethoden en verbindingen komen er veel schadebeelden aan bod. Denk aan inscheuren, breken of een combinatie daarvan. "We hebben dat uitgewerkt in duidelijke 3D-afbeeldingen. Met foto’s uit de praktijk laten we ook specifieke voorbeelden van schades zien", vervolgt Lodema.
Een voorbeeld dat hij noemt zijn de lijmverbindingen. In het handboek staat niet alleen uitgelegd hoe dat kapot kan gaan (falen), maar ook wat een juiste manier en onjuiste manier van lijmverbinding is.
Lijmverbindingen vezelversterkte kunststof in draagconstructies
Zijn er plannen voor toekomstige handboeken?
"Zelf beschouw ik het Handboek Vezelversterkte kunststoffen als het laatste handboek in de serie van de CROW-CUR 117. Het wordt tijd dat we de handboeken waarmee het ooit begon, staal en beton, gaan updaten naar de nieuwste inzichten", zegt De Boer. "Een mooi moment daarvoor is als de Eurocode composiet geaccordeerd is door alle landen. Hopelijk is dat in oktober 2026."
"In de media was recent veel aandacht voor de veiligheid van bruggen en viaducten met een tand-nokconstructie. Door verkeerd ontworpen verbindingen tast water met strooizout de wapening in het beton aan. Een toekomstig onderwerp voor een addendum bij het Handboek Beton", suggereert Lodema.
"Verder zie ik vanuit Building Balance de ontwikkelingen rondom het bouwen van voetgangers- en fietsbruggen met biobased vezelversterkte kunststoffen. De brug bij Ritsemazijl is daar een mooi voorbeeld van. Als dit vaker wordt toegepast, is dat in de toekomst een onderwerp om mee te nemen bij een herziening van het Handboek Vezelversterkte kunststoffen", sluit Lodema af.
Meer informatie
Delen via