Klimaatonderlegger voor ruimtelijke plannen

Dit is een set kaarten die op basis van de meest recente kennis inzicht verschaft in de uitdagingen die water, bodem en klimaat meegeven voor bebouwing, landbouw en natuur. Sommige delen van Zuid-Holland zijn als gevolg van veranderende condities op termijn meer of juist minder geschikt voor huidige of andere functies, of vereisen aanpassingen om toekomstbestendig te blijven. Aan de basis ligt een set kaarten die klimaateffecten weergeeft tot 2100 ten aanzien van verzilting, verdroging, hitte, bodemdaling, wateroverlast en waterveiligheid. Deze klimaatonderlegger helpt om vanuit de genoemde invalshoeken de juiste kansen te benutten als het gaat om de ontwikkeling van Zuid-Holland. Het is een uitwerking van het leidend principe ‘Water en Bodem sturend’ dat het Rijk op de agenda heeft gezet en daarmee vertrekpunt voor bijvoorbeeld ‘de ruimtelijke puzzel’ en gebiedsontwikkelingen.

Opgave en uitdagingen

De klimaatonderlegger is ontwikkeld omdat we enerzijds voor een aantal opgaven staan die een plek zoeken in Zuid-Holland (daarbij valt te denken aan woningbouw, een duurzame energievoorziening, circulaire economie met alles wat daarbij hoort). Anderzijds krijgt Zuid-Holland te maken met bijvoorbeeld extra bodemdaling van de slappe veenweidegronden in het oosten en sterkere verzilting van het westelijk deel van de provincie.
Langs de hoofdwatersystemen krijgen we een grote opgave voor de keringen en het opvangen van water. Tegelijkertijd moet er ’s zomers rekening gehouden worden met langere perioden van extreme droogte. Met de kennis van de te verwachten effecten van klimaatverandering kunnen bijvoorbeeld agrariërs inspelen op de veranderende condities en hun bedrijfsvoering daarop toekomstbestendig aanpassen.

De juiste keuzes maken

De klimaatonderlegger zal benut worden in allerlei lopende en nog te starten processen met een ruimtelijke component, zoals de woningbouwopgave, het natuurbeleid, het Zuid-Holland Programma Landelijk Gebied en de ruimtelijke puzzel. Met de klimaatonderlegger willen de provincie en de Zuid-Hollandse waterschappen gemeenten en andere belanghebbenden helpen om verstandige keuzes te maken en te behoeden voor keuzes met grote negatieve gevolgen.
Het betreft een eerste versie en het komende jaar zetten de provincie en de Zuid-Hollandse waterschappen zich in om deze verder te ontwikkelen. Dit doen zij aan de hand van de ervaringen die zij in gesprekken met gemeenten en andere belanghebbenden over de klimaatonderlegger opdoen.

Water en bodem sturend

Met de klimaatonderlegger sluiten de provincie en de Zuid-Hollandse waterschappen aan bij de Kamerbrief ‘Water en bodem sturend’, die de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat verstuurden op 25 november 2022. De Kamerbrief omschrijft het onderliggende principe dat we zo min mogelijk afwentelen op toekomstige generaties, andere gebieden en van de private naar de publieke sector.
Als dichtbevolkte, laaggelegen deltaprovincie is Zuid-Holland extra kwetsbaar voor klimaatverandering.