Een koele kijk op de inrichting van de buitenruimte

Daarom staan de gemeenten voor de uitdaging om vanaf 2020 te zorgen dat een (her)inrichting van een straat of wijk hittebestendig is. De HvA schreef samen met partners een adviesrapport. Kluck neemt je mee door de publicatie van het onderzoeksproject De Hittebestendige Stad: Een koele kijk op de inrichting van de buitenruimte (PDF).

‘Gemeenten staan voor de uitdaging steden hittebestendig te maken, maar weten vaak niet hoe dit eruit ziet en wat goed werkt’, begint Kluck. ‘In de stad vraagt dit om maatregelen in zorg, aan gebouwen en in de buitenruimte. Wij richten ons met het onderzoek op de buitenruimte. Een hittebestendige inrichting voorkomt dat deze buitenruimte bij een hittegolf onleefbaar wordt, zodat mensen ook bij warm weer prettig het huis uit kunnen. Ons tweejarig onderzoek en het adviesrapport gaan er daarom over hoe je zowel de lucht- als de gevoelstemperatuur in de stad zo laag mogelijk houdt tijdens hete dagen. Wij bieden specifieke en meetbare ontwerprichtlijnen die gemeenten kunnen hanteren bij het (her)inrichten van hun openbare ruimte om dat te realiseren.’
 

Van hitteopgave via hittemaatregelen naar ontwerprichtlijnen

‘Het eerste deel van het rapport helpt gemeenten inzicht te krijgen in de hitteopgave in de stad. Een handig hulpmiddel daarbij zijn hittekaarten. Daarnaast hebben wij een interactieve mindmap ontwikkeld’, vertelt Kluck. ‘Daarmee geven we gemeenten een overzicht van de hitte-uitdagingen waarvoor ze staan. De mindmap toont de gevolgen van extreme hitte in het gebouwde gebied en welke maatregelen kunnen helpen. Deze kennis was er nog niet.’ 
Vervolgens gaat het rapport in op hittemaatregelen. ‘Een overzicht van maatregelen staat in de EfFact checker’, vertelt Kluck enthousiast. ‘Daarin geven we advies over welke maatregelen werken en hoeveel verkoeling ze bieden. Dit inzicht over de effectiviteit van diverse hittemaatregelen wordt als erg nuttig ervaren door gemeenten en ontwerpers. Tenslotte hebben we drie specifieke ontwerprichtlijnen gevormd, die voor iedere gemeente duidelijk, bruikbaar en meetbaar zijn.’
 

De hittebestendige ontwerprichtlijnen 

Een van de nieuw ontwikkelde richtlijnen gaat over de afstand tot koelte: iedere woning zou zich binnen 300 meter van een aantrekkelijke koele verblijfsplek moeten bevinden, zoals een parkje met bomen. Daarnaast adviseren de onderzoekers schaduw op belangrijke looproutes en in buurten: op het heetst van de dag moet er op belangrijke looproutes 40% schaduw zijn, zodat essentiële functies in de stad voor iedereen bereikbaar zijn. ‘Door schaduw daalt de gevoelstemperatuur al snel met 10 tot 15 graden’, vertelt Kluck. 
Voor het verlagen van de luchttemperatuur werkt het groener maken van buitenruimte: ‘Hoe meer groen in de stad, hoe meer verdamping er kan optreden, waardoor de gemiddelde luchttemperatuur in de stad wordt beperkt’, verklaart Kluck. ‘Om verkoeling te bereiken, hebben we hebben verschillende streefpercentages groen per wijktype uitgedacht.’ Benieuwd naar berekeningen en meerdere hittemaatregelen? Lees de publicatie over adviezen en richtlijnen voor het hittebestendig inrichten van steden.
 

De hitteopgave voorbij

Met de voorgestelde en toetsbare richtlijnen uit het adviesrapport wordt de hitteopgave tot eenvoudige hanteerbare regels teruggebracht, voor alle steden in Nederland. ‘Maar het gaat de hitteopgave ook voorbij’, sluit Kluck af: ‘Naast dat de geadviseerde richtlijnen het mogelijk maken om hitte als een extra ontwerpeis bij een (her)inrichtingsproject te hanteren, maken zij de stad ook echt fijner, mooier en aantrekkelijker. Bijvoorbeeld door meer groen in de ontwerpplannen mee te nemen!’

Bron: hva.nl