Cordonheffing brengt de bereikbaarheid in balans

Al decennia zetten steden zich in om goede alternatieven voor de auto te creëren en het autogebruik te ontmoedigen, onder andere door een streng parkeerbeleid. Toch zijn de files de (snel)wegen rondom de steden alleen maar toegenomen. Een landelijke vlakke kilometerheffing biedt geen rechtvaardige uitkomst, vooral niet voor regio's waar mensen zijn aangewezen op de auto door gebrekkig openbaar vervoer.

Internationale voorbeelden laten zien dat een breed mobiliteitspakket met een cordonheffing als kernelement wél effect kan hebben. De heffing wordt daar alleen toegepast in gebieden waar goede alternatieven beschikbaar zijn voor de auto. 'Bereikbaarheid in balans' brengt de mogelijkheden en effecten in kaart van een dergelijk pakket voor de metropoolregio's Amsterdam, Utrecht en Eindhoven, voortbouwend op de inzichten uit een eerder onderzoek: Betalen naar Gebruik.

Het onderzochte maatregelenpakket bestaat uit drie samenhangende componenten:

1. Invoering van een cordonheffing van € 6,- per passage voor alle automobilisten, inclusief stadsbewoners
2. Ontwikkeling van mobiliteitshubs (P+R en P+Fiets) buiten het cordongebied, conform bestaande plannen
3. Uitbreiding en capaciteitsvergroting openbaar vervoer, conform bestaande plannen.

De IKOB-analyse laat de volgende resultaten zien:

• 20-40% reductie in autogebruik binnen de steden
• significante afname autoverkeer in omliggende regio's
• sterke vermindering van congestie in hele metropoolregio
• verhoogde betrouwbaarheid van reistijden
• verbeterde stedelijke leefbaarheid
• betere luchtkwaliteit
• minder geluidsoverlast
• mogelijkheden voor alternatief ruimtegebruik in de plaats van auto-infrastructuur
• eerlijkere verdeling van kosten en baten.

Het onderzoek geeft een eerste indicatie van de financiële levensvatbaarheid van het totaalpakket. De opbrengsten uit de cordonheffing zijn essentieel voor de bekostiging van de alternatieven, zoals openbaar vervoer, fietsinfrastructuur en mobiliteitshubs. De positieve maatschappelijke baten sluiten aan bij internationale ervaringen met vergelijkbare systemen.

Cruciale voorwaarde voor het slagen van deze aanpak is dat er voldoende hoogwaardige alternatieven beschikbaar zijn voordat de heffing wordt ingevoerd. Dit vereist voorinvesteringen in zowel infrastructuur als dienstverlening.

Je kunt de publicatie 'Bereikbaarheid in balans – Effecten van cordonheffing op inkomensgroepen, regio's en vervoerstromen' hier downloaden.

· Onderzoek Betalen naar Gebruik

· CROW│Brede welvaart