Een kwalitatief goed onderhouden openbare ruimte leidt tot tevreden en gelukkige bewoners. Maar ruimtelijke kwaliteit ontstaat niet vanzelf en gaat verder dan alleen de technische conditie. Ruimtelijke kwaliteit ontstaat door de juiste mix van de gebruikswaarde, de belevingswaarde en de toekomstwaarde van een plek (of omgeving of bouwwerk). CROW ondersteunt beheerders door kennis en instrumenten te ontwikkelen op het gebied van thema’s zoals beeldkwaliteit, burgerparticipatie, beleving en benchmarken. De kwaliteit van de openbare ruimte meten, meldingen vastleggen en bijsturen waar nodig wordt daarmee een stuk overzichtelijker.
Wat is ruimtelijke kwaliteit?
Ruimtelijke kwaliteit: het klinkt mooi, maar wat is het precies? Met ruimtelijke kwaliteit wordt de openbare ruimte bedoeld, dat optimaal is te gebruiken voor het beoogde doel. Is het er bijvoorbeeld prettig verblijven? Je kijkt dus of het praktisch, veilig en functioneel is ingericht, de gebruikswaarde. Daarnaast kijk je naar de belevingswaarde: is het een fijne plek, is het aantrekkelijk en herkenbaar. En tenslotte gaat het over de toekomstwaarde. Is het robuust, duurzaam, aanpasbaar en overdraagbaar aan de volgende generatie. Draagt de ruimtelijke kwaliteit bij aan de beoogde doelen, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid.
De kwaliteit en beleving meten en beheersen
Bij het thema ruimtelijke kwaliteit zoom je specifiek in op de kwaliteitsaspecten. Daar maak je afspraken over. Zodat voor iedereen, van beheerder tot uitvoerder en inwoner, helder is welke beeldkwaliteit er verwacht mag worden.
Deze gewenste beeldkwaliteit van het verzorgingsonderhoud leg je vast in prestatie-eisen. Voorbeelden hiervan zijn hoe hoog het gras mag zijn of hoeveel zwerfafval er op straat mag liggen. Vervolgens meet je de gerealiseerde kwaliteit, zodat je (zo nodig) kunt bijsturen in het beheerproces. Alle informatie die je nodig hebt, vind je in de Kwaliteitscatalogus Openbare Ruimte 2023 (KOR).
Een volgende stap is het meten van de beleving van de gebruikers. Omdat ook de belevingswaarde onderdeel uitmaakt van de ruimtelijke kwaliteit. CROW heeft hiervoor de meetmethode Beleving ontwikkeld. In de Kennismodule Beeldkwaliteit basis vind je een handige handleiding en uniforme enquêtemethode.
Uniformiteit met benchmarksystematiek en BOR-MELD
Vanuit CROW stimuleren we samenwerking, kennis delen en leren van elkaar. Onze uniforme systematieken en methoden dragen hieraan bij. Maak daarom gebruik van de benchmarksystematiek die wij in samenwerking met verschillende partijen hebben ontwikkeld. Een landelijke standaard om beheerprestaties goed met elkaar te kunnen vergelijken. En met de systematiek BOR-MELD krijg je als gemeente inzicht in en grip op de meldingen over de openbare ruimte (zoals graffiti, hondenpoep, gaten in de weg en kapotte verkeerslichten). Door de eenduidige, uniforme registratie maak je eenvoudig analyses van meldingen over de openbare ruimte. Direct bruikbaar om assetmanagement of risicogestuurd beheer verder vorm te geven.
Gerelateerde kennisproducten
Gerelateerd nieuws
Opleiding Inspecteur Beeldkwaliteit
Gemeenten in Nederland werken met beeldkwaliteitsniveaus voor het onderhoud van de openbare ruimte. Beeldkwaliteitsmetingen worden uitgevoerd om de beoogde kwaliteitsniveaus te monitoren en te realiseren. De metingen zijn de basis voor verschillende gemeentelijke doeleinden. Het is daarom belangrijk dat de beeldkwaliteitsmetingen worden uitgevoerd door goed opgeleide, gecertificeerde inspecteurs. De opleiding Inspecteur Beeldkwaliteit zorgt ervoor dat je in ieder geval precies weet hoe je een beeldkwaliteitsmeting moet (laten) uitvoeren.
Delen via