CROW | Samen met de sector bepalen we de richting

Klimaatneutraal, klimaatadaptief en circulair wegbeheer en -ontwerp stimuleren. Daar zetten zowel Lauren van der Meer (projectleider/expert duurzaamheid bij CROW) als Jacques van den Hoorn (kennisexpert asfalt bij CROW) zich voor in. Wat betekent dit in de praktijk en hoe ziet de sector dit terug in de kennis, richtlijnen en bijeenkomsten van CROW?

Als het gaat over het klimaat hoor je regelmatig de termen klimaatadaptatie, klimaatmitigatie, klimaatneutraliteit en circulariteit voorbijkomen. Voordat we inzoomen op wegverharding: wat betekenen deze begrippen die vallen onder het containerbegrip duurzaamheid?

Wat betekent klimaatadaptatie voor CROW?

Lauren: "Bij klimaatadaptatie accepteer je in feite dat het klimaat verandert. Je bereidt je voor op de risico’s van klimaatverandering en past de omgeving hierop aan. Dit is een ontwerpvraagstuk. Hoe ga je om met hitte, droogte en wateroverlast in de infrastructuur? Als je weet dat het heter wordt of het aantal hevige regenbuien toeneemt, heb je meer ruimte nodig voor schaduw, groen en afwatering."

"Een concreet voorbeeld zijn bruggen waarbij de voegovergangen van staal uitzetten bij hitte. Met extra brede voegen voorkom je dat het kapot gaat. Verder zie je bij kleine beweegbare bruggen dat er water van onder de brug op het wegdek wordt gesproeid, zodat dit koeler blijft."

Wat is het verschil tussen klimaatmitigatie en klimaatneutraal werken?

Lauren: "Bij klimaatadaptatie neem je maatregelen om met klimaatverandering om te gaan. Terwijl je bij klimaatmitigatie de oorzaak van klimaatverandering aanpakt. Dat doe je met klimaatneutraal werken, dus minder CO₂ uitstoten en klimaatneutrale energiebronnen gebruiken, zoals wind, water en zon. Maar ook bewust omgaan met grondstoffen en materialen hergebruiken zorgt ervoor dat de aanleg van de infrastructuur zo min mogelijk impact heeft op het klimaat."

Hoe hangt circulariteit hiermee samen?

Lauren: "Neem de aanleg van een brug. In plaats van een nieuwe brug bouwen, kun je ook een stuk van een andere brug hergebruiken. Dit is een voorbeeld van circulariteit, waarmee je de doelen van klimaatneutraliteit behartigt. Dit kan in elke fase van de levenscyclus van een product. Een handig hulpmiddel hiervoor is de R-ladder: een denkmodel dat laat zien welke circulariteitsstrategieën er zijn (zoals Refuse, Refurbisch en Recycle). Deze stappen maken inzichtelijk hoe je minder grondstoffen en materialen kunt gebruiken."

Waarom is de levenscyclusbenadering belangrijk bij klimaatneutraal werken?

Lauren: "Je kunt in elke fase van de levenscyclus van een product, bijvoorbeeld asfalt, op meerdere manieren de impact op het milieu verkleinen. Denk aan minder van het product toepassen of materiaal hergebruiken, maar er valt ook veel te winnen op het proces eromheen. Bijvoorbeeld met elektrisch vervoer in de keten."

"Of door asfalt op een lagere temperatuur te produceren, zoals met de richtlijn Warm Mix Asfalt. Dat vermindert de uitstoot van CO₂ en bespaart energie", vult Jacques aan.

Speelt klimaatadaptatie een rol in de richtlijnen over de inrichting van wegen?

Lauren: "De richtlijnen en handboeken over de inrichting van wegen zijn gericht op de functies verkeersveiligheid en doorstroming. Hoe kom je snel van A naar B op een veilige manier. Met klimaatadaptatie in de zin van ruimte voor schaduw, groen en water wordt onvoldoende rekening gehouden in de Aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen binnen de bebouwde kom (ASVV) en het Handboek Wegontwerp (HWO). Daar zijn we nu mee bezig in een werkgroep met afgevaardigden van verschillende overheden en marktpartijen."

Wat onderzoekt deze werkgroep?

Lauren: "De werkgroep kijkt op strategisch niveau naar verschillende type wegen. Welke functie moet een weg vervullen om bij te dragen aan het leefbaar houden van de omgeving? Is er sprake van bijvoorbeeld een schaduwwerkende of waterbergende functie en is dit anders voor een snelweg dan voor een straat in een woonwijk?"

"Dit soort ontwerpkeuzes staan nu niet in de richtlijnen, waardoor wegontwerpers onvoldoende ruimte overlaten voor klimaatadaptieve maatregelen. Knelpunten worden in de praktijk vaak te laat herkend en dan is het lastig om nog ruimte vrij te maken voor bijvoorbeeld extra bomen."

Hoe betrekt CROW de sector verder bij wegverharding en asfaltontwikkelingen?

Jacques: "Samen met de sector bepalen we de richting. Op welke asfaltontwikkelingen en oplossingsrichtingen leggen we de focus en in welke vorm? Is er behoefte aan inspiratie, een handboek of een dwingende toepassing zoals in de RAW-systematiek? Op 24 juni 2025 organiseerde CROW een Verkenningsmiddag Ontwikkelingen asfalt waar we hierover in gesprek gingen met de sector."

Lauren: "Vanuit CROW hebben wij hierin een centrale rol. Niet alleen om kennisproducten te ontwikkelen, maar ook om te stimuleren dat maatregelen breed worden gedragen en gebruikt in de sector."

Welke ontwikkelingen asfalt spelen er op dit moment?

Jacques: "Dat is bijvoorbeeld een onderzoek naar de vervanging van bitumen als bindmiddel in asfalt door bio of bio-verrijkte bindmiddelen. Daarnaast bespreken we tijdens de verkenningsmiddag het sealen van asfalt, waardoor het minder snel veroudert; een soort "Olaz crème"".

Jacques: "Bij het gebruik van andere bronnen kijken we ook naar de duurzaamheid op langere termijn. Iets dat op korte termijn een groene oplossing lijkt, is dat op lange termijn de levenscyclus van de weg bijvoorbeeld van 8 jaar naar 15 of 30 jaar gaat. Het is heel lastig om de levensduur van asfalt te voorspellen, dus zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers zullen soms risico’s moeten nemen."

Jacques: "Vanuit CROW helpen we de sector graag bij het tot volwassenheid brengen van ontwikkelingen. Net zoals we dat ook doen bij bijvoorbeeld het Asfaltkwaliteitsloket als het gaat om innovatieve producten die bijdragen aan klimaatneutraal en circulair wegbeheer. Zo werken we samen met de sector aan de klimaatneutrale en circulaire doelstellingen."

Meer artikelen en interviews uit deze reeks

CROW werkt aan duurzame kennis voor een toekomstbestendige leefomgeving. In een reeks artikelen en interviews lees je meer over hoe we ons portfolio verduurzamen, hoe dit doorwerkt in publicaties en richtlijnen én delen we praktijkervaringen uit de sector. Dit interview is de tweede uit een zesdelige serie.

Lees hier het eerste interview uit deze reeks met Mark van der Sluys en Niek van Onna over het vertalen van het convenant SEB naar de RAW-systematiek.

Meer informatie

Delen via

'Samen met de sector bepalen we de richting'