Nieuwe SPI-data geven wegbeheerders inzicht in veiligheid wegennet

De verkeersveiligheidsdata hebben betrekking op zes aspecten van Veilige infrastructuur, een van de vijf risico-indicatoren (SPI’s) van het Strategisch Plan Verkeersveiligheid. De andere vier SPI’s zijn: Veilige snelheid, Veilige verkeersdeelnemers, Veilige voertuigen en Hoogwaardige traumazorg. Dankzij de nieuwe data kunnen wegbeheerders op wegvakniveau zien of hun infrastructuur voldoet aan veiligheidsrichtlijnen. Ook is zichtbaar hoe ze presteren ten opzichte van andere beheerders in Nederland.

De SPI Veilige Infrastructuur is opgebouwd uit 3 onderdelen: veilige wegvakken, veilige fietspaden en veilige kruispunten. Het onderdeel veilige wegvakken bestaat uit acht kenmerken die grote invloed hebben op de veiligheid van wegen. Zes daarvan zijn nu in beeld:

1. Erfaansluitingen op wegen met 50 of 70 km/uur of meer zijn ongewenst vanwege het verhoogde risico op conflicten tussen in- en uitvoegend verkeer.
2. Obstakels, zoals bomen of kanalen direct langs wegen waar hard mag worden gereden, vormen een gevaar voor automobilisten.
3. Gescheiden fietsvoorzieningen zijn belangrijk, zeker op wegen waar ook snel of zwaar verkeer rijdt. Menging tussen fietsers en gemotoriseerd verkeer is ongewenst wanneer de snelheid van gemotoriseerd verkeer hoog is. 
4. Fietsoversteekplaatsen moeten veilig zijn. Op wegen waar 70 km/uur of harder wordt gereden is het risico op overlijden voor fietsers zeer groot in geval van een aanrijding.
5. Parkeren op ongewenste plekken verhoogt het risico op aanrijdingen.
6. Rijbaanscheiding – een middenberm of geleiderails – helpt frontale botsingen te voorkomen op wegen van 70 km/uur of meer.

Voor elk van deze zes kenmerken heeft SWOV bepaald of een wegvak voldoet aan de veiligheidsnormen. Daarnaast is berekend welk aandeel van het netwerk van een beheerder ‘veilig’ is. Deze zogeheten SPI-scores maken het makkelijker om de verkeersveiligheidsrisico’s in beeld te brengen en te lokaliseren, te monitoren op de ontwikkeling van de verkeersveiligheidsprestatie van het netwerk én om deze met andere wegbeheerders te vergelijken.

De data zijn verwerkt in rapportages en een GIS-database die beheerders zelf kunnen gebruiken. De volledige technische achtergrond is beschikbaar, inclusief de gebruikte softwarecode. In ontwikkeling is nog een interactieve kaart die NDW later dit jaar toevoegt.

De nieuwe gegevens helpen wegbeheerders beter onderbouwde keuzes te maken. Bijvoorbeeld bij het identificeren van gevaarlijke locaties, beleidsmatig sturen op verkeersveiligheidsrisico’s en het maken van keuzes bij de herinrichting van een weg.

SWOV heeft de SPI-data bewerkt in opdracht van Aanpak SPV, een onderdeel van CROW, gefinancierd door het ministerie van IenW.

Je vindt alle data, rapportages en tools op het NDW Dataportaal Verkeersveiligheid. Aanpak SPV organiseert diverse webinars en expertsessies over de risicogestuurde aanpak, waarin onder meer het gebruik van SPI’s en data aan de orde komt.